Praca w komisjach przy wyborach samorządowych jest najtrudniejsza spośród wszystkich wyborów. Ale chętnych zapewne nie będzie brakować, bo i dieta za wybory do rad gmin, powiatów i sejmików oraz wójtów burmistrzów i prezydentów miast jest wyższa. Co trzeba zrobić, by zostać członkiem komisji wyborczej? Jakie warunki trzeba spełniać? Poniżej wszystkie niezbędne informacje w tej sprawie.
Co zrobić, aby zostać kandydatem na członka obwodowej komisji wyborczej?
Jeśli chcesz zostać członkiem obwodowej komisji wyborczej, skontaktuj się z komitetem wyborczym. To komitety zgłaszają kandydatów do komisji.
Możesz też samodzielnie zgłosić swoją kandydaturę urzędnikowi wyborczemu za pośrednictwem urzędu gminy lub komisarzowi wyborczemu. Ale takie zgłoszenie będzie rozpatrywane dopiero w przypadku konieczności uzupełnienia składu komisji przez komisarza wyborczego.
Zgłoszenia kandydatów na członków komisji dokonywane przez pełnomocników komitetów wyborczych przyjmują urzędnicy wyborczy właściwi dla gminy, w której siedzibę ma dana komisja, za pośrednictwem urzędu gminy (w Warszawie zgłoszenia przyjmowane są za pośrednictwem urzędów dzielnic m.st. Warszawy, właściwych dla siedziby danej komisji).
Zgodnie z kalendarzem wyborczym termin zgłaszania przez pełnomocników komitetów wyborczych kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych upływa 8 marca 2024 roku. Obwodowe komisje wyborcze powołane zostaną do dnia 18 marca 2024 roku.
Dieta za pracę w komisji
Za udział w pracach i szkoleniach obwodowych komisji wyborczych w wyborach do organów jednostek samorządu terytorialnego przysługuje dieta. Przewodniczący komisji otrzymają 900 zł, zastępcy przewodniczącego 800 zł, a członkowie komisji 700 złotych.
W przypadku głosowania ponownego w wyborach wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (czyli potrzeby zorganizowania tzw. II tury), członkom komisji przysługują zryczałtowane diety w połowie wskazanej wyżej wysokości.
To oznacza, że za pracę przy wyborach samorządowych można zarobić ponad tysiąc złotych, o ile w danej gminie będzie druga tura.
Nie wolno jednak zapominać, że praca w pierwszej turze jest najtrudniejsza spośród wszystkich wyborów. Trzeba bowiem policzyć głosy w wyborach do sejmiku, w wyborach do rady powiatu, w wyborach do rady gminy i w wyborach wójta, burmistrza lub prezydenta. Wyborca dostaje aż cztery karty do głosowania. W miastach na prawach powiatu (np. Kraków, Tarnów, Nowy Sącz) są trzy karty, bowiem rada powiatu to jednocześnie rada miasta, ale i tak policzenie głosów zabiera dużo czasu.
W porównaniu do pierwszej tury, druga to już prosta praca. Głosujący dostaną tylko jedną kartę do głosowania z dwoma nazwiskami, więc policzenie głosów będzie łatwe i nie powinno trwać długo.
Zadania obwodowej komisji wyborczej
Do zadań obwodowej komisji wyborczej należy:
• przeprowadzenie głosowania w obwodzie,
• czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania,
• ustalenie wyników głosowania w obwodzie i podanie ich do publicznej wiadomości,
• przekazanie wyników głosowania do właściwej komisji wyborczej.
Kto może być kandydatem na członka obwodowej komisji wyborczej?
Kandydatem do składu komisji może być osoba posiadająca prawo wybierania, tj. osoba, która:
1. jest obywatelem polskim;
2. najpóźniej w dniu zgłoszenia kończy 18 lat;
3. nie jest pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
4. nie jest pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
5. nie jest ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.
Uwaga! Kandydatem do składu komisji może być osoba, która stale zamieszkuje na obszarze województwa, w którym jest zgłaszana do komisji i jest ujęta w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania w jednej z gmin na obszarze tego województwa.
Kandydatem do składu komisji nie może być:
1. kandydat w wyborach;
2. pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego;
3. pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego;
4. komisarz wyborczy;
5. urzędnik wyborczy;
6. mąż zaufania;
7. obserwator społeczny;
8. osoba będąca w stosunku do kandydata w wyborach:
a) małżonkiem,
b) wstępnym,
c) zstępnym,
d) rodzeństwem,
e) małżonkiem zstępnego, wstępnego lub przysposobionego,
f) osobą pozostającą w stosunku przysposobienia
– jeżeli kandydat kandyduje w okręgu wyborczym, dla którego właściwa jest dana komisja;
9. pełnomocnik, o którym mowa w art. 55 Kodeksu wyborczego, w komisji właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania w jej imieniu.
Bardzo ważne ostrzeżenia
• samo zgłoszenie kandydata na członka komisji nie gwarantuje, że dana osoba zostanie powołana w skład komisji,
• przepisy Kodeksu wyborczego nie wiążą w żaden sposób kwestii zgłoszenia kandydata na członka obwodowej komisji wyborczej z zebraniem przez tę osobę podpisów popierających określoną listę kandydatów na radnych,
• przepisy Kodeksu wyborczego nie regulują kwestii udzielania osobom zbierającym podpisy pod zgłoszeniem list kandydatów na radnych obietnicy zgłoszenia ich jako kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych, jednakże w ocenie Państwowej Komisji Wyborczej osoby te powinny być uprzednio informowane, że samo zgłoszenie nie gwarantuje powołania w skład komisji,
• do oceny naruszenia przepisów karnych Kodeksu wyborczego uprawnione są tylko organy ścigania i sądy,
• zgodnie z art. 106 § 3 Kodeksu wyborczego, zbieranie lub składanie podpisów w zamian za korzyść majątkową lub osobistą jest zabronione, a zatem naruszenie wskazanego przepisu wiąże się z naruszeniem przepisu karnego Kodeksu wyborczego.
(AI GEG)
