W Katowicach można oglądać wystawę poświęconą postaci jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów przełomu XX i XXI wieku – Henryka Mikołaja Góreckiego. Ekspozycję w 10 rocznicę śmierci tego artysty przygotował Panteon Górnośląski.
– Misją Panteonu Górnośląskiego w Katowicach jest ukazanie dziedzictwa społeczno-kulturowego Śląska, poprzez opowiedzenie ostatnich 100 lat historii tego regionu. Podążając za słowami „Historia świata jest biografią wielkich ludzi”, organizatorzy Panteonu Górnośląskiego postanowili opowiedzieć historię Śląska właśnie przez pryzmat biografii wybitnych, zasłużonych dla Śląska osobowości – mówi Ryszard Kopiec, Dyrektor Panteonu Górnośląskiego w Katowicach.
Wystawa przybliżająca niezwykłą postać Henryka Mikołaja Góreckiego zainauguruje cały cykl ekspozycji przygotowanych przez Panteon Górnośląski.
– Panteon Górnośląski jest instytucją nową, powołaną w lutym bieżącego roku. Choć nie posiadamy jeszcze stałej siedziby, chcemy już wypełniać nasze statutowe obowiązki. Stąd pomysł organizacji mobilnych wystaw czasowych, które mogłyby z jednej strony przybliżać te wybitne osobowości na terenie całego województwa śląskiego, z drugiej zaś budować pozytywny wizerunek naszej instytucji. Rozpoczęliśmy od wystawy przypominającej postać wybitnego śląskiego kompozytora przełomu XX i XXI w. – Henryka Mikołaja Góreckiego, którego 10 rocznica śmierci przypada 12 listopada 2020 roku – dodaje Ryszard Kopiec, Dyrektor Panteonu Górnośląskiego w Katowicach.
Henryk Mikołaj Górecki urodził się 6 grudnia 1933 roku w Czernicy, w powiecie rybnickim, zmarł w Katowicach 12 listopada 2010 roku. Spoczął na cmentarzu w Katowicach przy u. Sienkiewicza. W charakterystyce twórczości Henryka Mikołaja Góreckiego podkreśla się jego konsekwencję w tworzeniu własnego muzycznego stylu, wyrażającego się siłą ekspresji i szczególnego oddziaływania na emocje słuchacza.
Inspirował się kulturą ludową, w której widział ogromną wartość i często sięgał po tematyką religijną, stając się wybitnym kompozytorem muzyki sakralnej. Dlatego też w ocenie jego muzyki akcentuje się głównie jej wymiar etyczny i duchowy, często kontemplacyjny charakter oraz wyjątkową siłę wyrazu.
Komponował dzieła wokalne, wokalno-instrumentalne i instrumentalne na różne grupy instrumentów. Łącznie skomponował około 90 utworów, jednak międzynarodową sławę przyniosła mu III Symfonia – Symfonia Pieśni Żałosnych skomponowana w 1976 r. Jej prawykonanie miało miejsce podczas XIV Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Współczesnej w Royan we Francji. W Polsce III Symfonię zaprezentowano podczas „Warszawskiej Jesieni” w roku 1977. Publiczność usłyszała wówczas coś zupełnie nowego i odmiennego od komponowanej w tym czasie muzyki. Wszyscy byli zszokowani maksymalnym uproszczeniem harmonicznym i oszczędnym, ascetycznym wręcz wykorzystaniem środków muzycznego wyrazu. Opinie krytyków były podzielone i skrajne. Dopiero zainteresowanie zagranicznego wydawnictwa Boosey & Hawkes, wykonanie jej w Studiu BBC w Londynie w grudniu 1987 r., nagranie płyty przez wytwórnię „Elektra Nonesuch” i prezentacja w brytyjskim Radiu Classic FM, przyniosło symfonii spektakularny, międzynarodowy sukces. Kompozycja została doceniona po 10 latach od jej pierwszego wykonania.
Choć III Symfonia jest najbardziej rozpoznawalnym dziełem Góreckiego, dziś coraz częściej podkreśla się wagę innych jego kompozycji, m.in. II Symfonii, Epitafium op. 12, Refren, Beatus vir, Scontri, czy Ad Matrem op. 29. Wyjątkowe są również kwartety smyczkowe pozostające w repertuarze najważniejszych zespołów na całym świecie.
– Organizacja wystawy w obecnej sytuacji była bardzo trudna i wymagała od nas jako organizatorów spontanicznego działania i otwartości na zmiany. Wystawa miała towarzyszyć Międzynarodowym Dniom Góreckiego HoloGramy organizowanym przez Filharmonię Śląską, jednak i tu pandemia pokrzyżowała plany, ponieważ koncerty odbywają się w formie on-line – wyjaśnia Izabela Kośmider, Specjalista ds Merytorycznych Panteonu Górnośląskiego w Katowicach. – Wystawa została zamknięta w siedzibie Filharmonii, gdzie nie zobaczyłby jej nikt poza ćwiczącymi muzykami, dlatego wspólną decyzją postanowiliśmy przenieść ją do Kościoła OO Oblatów, który był parafią Henryka Mikołaja Góreckiego. Mamy nadzieję, że tam zobaczy ją więcej osób, pomimo wprowadzanych ograniczeń i restrykcji.
Wystawę można oglądać do 31 grudnia 2020 roku w Archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach. (BP)
