Hazard to specyficzna forma rozrywki, która cieszy się ogromną popularnością. Jest z nami od niepamiętnych czasów, zapewniając niesamowite emocje poprzez unikalne połączenie ryzyka i potencjału uzyskania nagrody w formie pieniędzy. Ludzie cały czas chętnie sięgają po hazard, dlatego branża znacząco się rozwinęła. Oprócz kasyn stacjonarnych mamy dziś również kasyna online, takie jak hit & spin, gdzie można doświadczyć gier hazardowych online bez ruszania się z domu. Co najlepsze, obie te formy hazardu – stacjonarna i online – cały czas cieszą się rosnącą popularnością, przyciągając coraz więcej entuzjastów.
Niektórzy sięgają po hazard w celu rozrywki, czyli chcą się po prostu rozluźnić po ciężkim dniu w pracy. Inni zaś angażują się w grę na pieniądze znacznie bardziej, co niekiedy prowadzi do uzależnienia od hazardu, które jest bardzo powszechnym zjawiskiem w ostatnim czasie. Co jednak skłania ludzi do praktykowania hazardu i w czym tkwi jego urok, że potrafi być tak bardzo wciągający i uzależniający? Odpowiedź jest prosta: to psychologia hazardu, na którą składają się czynniki psychologiczne, biologiczne i społeczne.
Dreszcz niepewności
Kluczowym czynnikiem psychologicznych, który napędza chęć do sięgania po hazard, jest dreszczyk emocji związany z grą. Ludzie z natury uwielbiają niepewność i ryzyko, bo stymulują one obszary mózgu, które są bezpośrednio związane z nagrodą i przyjemnością. Jako że gry hazardowe są losowe i wynik nigdy nie jest znany, rozgrywka wiąże się z dużą nutką niepewności, co wyzwala w ludziach poczucie ekscytacji i oczekiwania na wygraną. Każde uruchomienia automatu czy rozpoczęcie rozdania w blackjacku budzi u graczy stan napięcia i oczekiwania, bo wydaje im się, że są bardzo blisko wygranej i być może zaraz uda im się zdobyć pieniądze.
Takie zjawisko jest nazywane przez psychologów „intermittent reinforcement”, czyli w wolnym tłumaczeniu jest to „przerywane wzmocnienie”. Jest to mechanizm psychologiczny, w którym nagrody dla naszego mózgu za jakąś aktywność są przyznawane w sposób nieprzewidywalny. Nie mamy pojęcia, kiedy dokładnie uzyskamy nagrodę, więc cały czas działamy w tym kierunku, aby ją uzyskać.
W kontekście hazardu mechanizm ten jest niezwykle uwidoczniony i silny. To właśnie przerywane wzmocnienie sprawia, że gracze tak bardzo angażują się w grę i potrafią spędzić wiele godzin na automatach, czy też przy stole do ruletki. Po prostu nie wiedzą, kiedy nastąpi kolejne wygrana, więc wciąż grają i grają. Ta nieprzewidywalność i dreszczyk emocji sprawiają, że w mózgu gracza podczas gry uwalnia się mnóstwo dopaminy, która odpowiada za przyjemność, nagrodę i motywację. Uwalnianie dopaminy zachęca do kontynuowania gry w nadziei, że już za chwilę zdobędzie się kolejną wygraną.
Błędy poznawcze
Nie da się ukryć, że motorem napędowym dla popularności hazardu są błędy poznawcze, których doświadczają gracze podczas gry. To właśnie one w głównej mierze przyczyniają się do atrakcyjności hazardu. Tak naprawdę hazard bazuje na czterech głównych błędach poznawczych, a są nimi:
- paradoks hazardzisty,
- efekt potwierdzenia,
- awersja do strat,
- złudzenie kontroli.
Paradoks hazardzisty
To popularny błąd poznawczy, który jest znany także jako złudzenie Monte Carlo. Polega on na tym, iż gracz wierzy, że po dłuższej serii przegranych w końcu nastąpi duża wygrane. To nieprawdziwe poczucie nadziei sprawia, że gracze chętnie kontynuują grę, nawet gdy przegrywają duże pieniądze. A tak naprawdę seria przegranych może trwać w nieskończoność, bo gry hazardowe są losowe.
Efekt potwierdzenia
To inny kluczowy błąd poznawczy, jeśli chodzi o hazard, w którym gracze mają tendencję do preferowania wyłącznie tych informacji, które potwierdzają ich wcześniejsze oczekiwania, niezależnie od tego, czy informacje te są prawdziwe, czy nie. Błąd ten w praktyce polega na tym, że gracze traktują przypadkowe zjawiska, na przykład udane rozdanie kart, jako potwierdzenie skuteczności ich strategii.
Awersja do strat
W kontekście hazardu ten błąd poznawczy odnosi się do sytuacji, gdzie gracze przede wszystkim chcą unikać strat, a nie skupiają się na równoważeniu zysków. To sprawia, że kiedy gracz przegrywa, to na siłę próbuje odzyskać pieniądze, które przed chwilą stracił, obstawiając jeszcze więcej. Ta pogoń za stratami jest wbrew zasadom odpowiedzialnej gry, bo może prowadzić do uzależniania od hazardu.
Złudzenie kontroli
Iluzja kontroli to kolejny czynnik napędzający hazard. Błąd ten polega na tym, że gracze często mylnie uważają, że mają jakikolwiek wpływ na wynik gry, gdzie tak naprawdę wszystko zależy od szczęścia. Na przykład niektórzy gracze stosują rytuały i strategie podczas gry na slotach, gdzie wynik i tak jest całkowicie od nich niezależny.
Ucieczka od codzienności
Popularność hazardu jest też efektem tego, że jest on świetną opcją dla ludzi, którzy chcą uciec od szarej codzienności, od problemów i trosk. Hazard cechuje się dynamiczną rozgrywkę, różnorakimi bodźcami sensorycznymi, atrakcyjnymi kolorami i dźwiękami, co tworzy angażujące środowisko, w którym można po prostu „odłączyć się” od bieżących zmartwień.
Ekscytacja i adrenalina związane z hazardem mogą też zapewnić skuteczną ucieczkę od negatywnych uczuć, takich jak depresja, lęk czy samotność. To sprawia, że osoby z takimi problemami codziennie zanurzają się w hazardzie na długie godziny, traktując hazard jaką formę radzenia sobie z problemami społecznymi i emocjonalnymi.
