Północna obwodnica Krakowa prawie gotowa. Otwarcie jeszcze w tym roku

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad informuje, że jeszcze w tym roku zostanie otwarta północna obwodnica Krakowa. To 12 kilometrów drogi ekspresowej S52 od węzła Modlnica do węzła Mistrzejowice z trzema zjazdami i 29 obiektami inżynierskimi, w tym 2 tunelami w Zielonkach i Dziekanowicach. – W trakcie budowy tych tuneli instalowaliśmy w nich niezbędne elementy systemów, które już niebawem będą mieć decydujący wpływ na bezpieczeństwo wszystkich użytkowników – zapewnia Kacper Michna z krakowskiego oddziału GDDKiA. 

Dwa tunele zostały wybudowane tzw. metodą podstropową. Metoda ta polega na zastosowaniu technologii ścian szczelinowych, gdzie najpierw wykonuje się ściany i strop, a następnie prowadzi wykop podstropowy. Jako pierwszy – krótszy (496 m) – powstał tunel w Dziekanowicach. Jego przebicie miało miejsce 27 lipca 2022 r. Przekop drugiego tunelu – w Zielonkach o długości 653 m  – nastąpił 16 stycznia 2024.

Oba tunele wyposażone są w takie same systemy. Każdy tunel posiada po dwa budynki techniczne, budynek pompowni pożarowej, dwa główne, wspólne punkty zasilania z liniami zasilającymi średniego napięcia, a także system zasilania niskiego napięcia z rozdziałem zasilania w budynkach technicznych. – Wszystko to sprawia, że funkcjonowanie tuneli jest zabezpieczone przed ewentualną utratą energii – tłumaczy Kacper Michna.

W tunelach zainstalowane są sygnalizatory (krzyżo-strzałki) do sterowania pasami ruchu. Dodatkowo, przed tunelami, znajdują się zapory drogowe i tablice zmiennej treści, które umożliwiają – w razie konieczności – zamknięcie ruchu każdej jezdni z jednoczesnym wyświetlaniem odpowiednich komunikatów. W każdej nawie, co 148 m, znajdują się nisze sygnalizacyjne, techniczne i hydrantowe. W środkowej ścianie, w takim samym rozstawie, znajdują się przejścia awaryjne. 

Tunele wyposażone zostały w system wentylacji, który złożony jest z wentylatorów strumieniowych rewersyjnych (o odwracalnym kierunku działania). Wentylatory zainstalowane są pod stropem tunelu i rozmieszczone w odległościach do 100 m między sobą. – Ich zadaniem będzie zapewnienie wymiany powietrza, a w razie konieczności usunięcie nadmiaru spalin i dymu z wnętrza tunelu. Wentylatory sterowane będą automatycznie przez tzw. system detekcji, na który składają się detektory gazów tlenku węgla (czadu), tlenku azotu, dwutlenku azotu oraz czujniki przejrzystości i prędkości powietrza – podaje przedstawiciel GDDKiA.

W tunelu zainstalowany został system monitoringu wizyjnego złożony z kamer obrotowych PTZ (Pan-Tilt-Zoom), czyli kamer, które umożliwiają sterowanie ruchem kamery na odległość, m.in. za pomocą kontrolerów czy specjalnych aplikacji. Przed portalami wjazdowymi umieszczone zostały kamery z funkcją preselekcji lub sterowania manualnego do monitoringu sytuacji w tunelu i bezpośrednim otoczeniu. Dodatkowo, w ramach systemu zarządzania ruchem, zainstalowane są kamery wideodetekcji AID (Automatic Incident Detection) do wykrywania zdarzeń na drodze oraz kamery ANPR (Automatic Number Plate Recogniction) do rozpoznawania tablic rejestracyjnych.

System oświetlenia został zainstalowany, aby zapewnić odpowiednią widoczność kierującym, a także, aby umożliwić przeprowadzenie wszelkich działań, jak przeglądy czy ewakuacja. Oświetlenie podstawowe obiektu to lampy oświetlenia wjazdowego i przejazdowego, sterowanego automatycznie poprzez tzw. kamery luminancji. Są to kamery, które konfigurują oświetlenie, biorąc pod uwagę warunki i natężenie światła na zewnątrz tunelu.  Dla celów bezpieczeństwa, tunele wyposażone są w oświetlenie awaryjne, antypaniczne i ewakuacyjne. Aby ułatwić poruszanie się w przypadku ewakuacji, podświetlono piktogramy (tzw. ludziki) i oprawy obrysowe przejść ewakuacyjnych. Podobnie oznaczono drogi ewakuacyjne i urządzenia pożarowe. Dodatkowo, dla zwiększenia bezpieczeństwa, przewidziano oświetlenie orientacyjne obustronnie wzdłuż krawędzi jezdni. 

Tunele zostały wyposażone w system wykrywania i sygnalizacji pożaru oraz system automatycznego gaszenia, a każda nawa tunelu stanowi odrębną strefę pożarową. W każdej komorze zainstalowano bowiem kabel detekcyjny na całej długości tunelu. Kabel ten umożliwia wykrycie pożaru z możliwością wizualizacji miejsca zdarzenia. Dodatkowo system ten wspomagany będzie przez kamery AID z funkcją wykrywania dymu i pożaru.  Nisze techniczne i sygnalizacyjne monitorowane będą przez punktowe czujniki dymu. Na drogach ewakuacyjnych przy niszach sygnalizacyjnych i przejściach ewakuacyjnych zostały rozmieszczone przyciski pożarowe. Umożliwią one ręczną aktywację systemu sygnalizacji w przypadku zauważenia pożaru – w tym dymu – niezależnie od automatycznego zadziałania systemu. Dodatkowo tunele wyposażone są w system automatycznego gaszenia pożaru w oparciu o instalację zraszaczową wraz z pompownią. Będzie to pierwszy w Polsce tego rodzaju system funkcjonujący na całym podziemnym odcinku drogi. Podobne rozwiązanie zastosowano w tunelu pod Świną w Świnoujściu, jednak tylko na krótkim fragmencie trasy. 

Tunele posiadają także system transmisji danych, system komunikacji radiowej dla służb ratowniczych i porządkowych, system nagłośnienia, system punktów alarmowych, czyli szafki SOS, interkomy, gaśnice i koce. 

– Zrobiliśmy wszystko, aby kierowcy poruszający się drogą ekspresową S52 mogli czuć się bezpiecznie. Do tego celu – oprócz nowo wybudowanej infrastruktury, instalacji czy systemów – niezbędne jest Centrum Zarządzania Ruchem – twierdzi Kacper Michna. W centrum zarządzania znajduje się sala operatorska, która wyposażona jest w wielkoformatową ścianę wizyjną w technologii LED o całkowitej powierzchni 26 m². W tym momencie są tam trzy stanowiska dla dyspozytorów zarządzania ruchem i tunelami w Zielonkach i Dziekanowicach.  Docelowo centrum to będzie obsługiwać zarówno tunele w ciągu Północnej Obwodnicy Krakowa, jak również tunel, który powstanie w ramach obwodnicy Zabierzowa w ciągu drogi krajowej nr 79. 

(AI GEG)