W niedzielę, 15 października odbywają się w Polsce wybory parlamentarne połączone z referendum. Polacy wybierają posłów i senatorów, mogą też odpowiedzieć na 4 pytania referendalne. Poniżej informacje niezbędne wyborcom.
14 godzin na głosowanie
Lokale wyborcze w całym kraju będą czynne w godz. 7.00–21.00. Na głosowanie mamy więc 14 godzin.
Gdzie głosować
Większość Polaków może zagłosować w tych samych komisjach, co podczas ostatnich wyborów prezydenckich. Ponieważ komisji jest więcej niż trzy lata temu, niektórzy muszą się udać do lokali wyborczych w innych miejscach.
Informacje na temat adresów obwodowych komisji i przypisanych do nich adresów znajdują się na obwieszczeniach rozplakatowanych w każdej gminie.
Jest też specjalna wyszukiwarka – wystarczy w niej wpisać miejscowość, ulicę i numer swojego budynku, a pojawi się numer i adres obwodowej komisji wyborczej, w której głosują wyborcy z wyszukiwanego adresu. Wyszukiwarka jest pod linkiem Wyszukiwarka obwodowych komisji wyborczych w wyborach do Sejmu i Senatu w 2023 r. (wybory.gov.pl).
Urząd Miasta Krakowa udostępnił swoją wyszukiwarkę komisji na terenie miasta – Wyszukiwarka komisji wyborczych.
Co zabrać ze sobą
Idąc na głosowanie trzeba zabrać ze sobą dokument tożsamości ze zdjęciem. najlepiej by był to dowód osobisty. Komisja może wydać na kraty do głosowania tylko po okazaniu dokumentu tożsamości ze zdjęciem.
Osoby, które pobrały zaświadczenie o prawie do głosowania, muszą je mieć przy sobie – nawet wtedy, kiedy chcą zagłosować w swojej macierzystej komisji.
Trzy karty do głosowania
W lokalu wyborczym otrzymamy trzy jednostronicowe karty do głosowania: jedną w wyborach do Sejmu, drugą do Senatu i trzecią referendalną. Na jednej karcie znajdą się listy kandydatów do Sejmu zarejestrowanych w danym okręgu wyborczym – w kolejności zgodnej z wylosowanymi numerami. Druga karta będzie zawierała nazwiska kandydatów do Senatu – ułożone w kolejności alfabetycznej. Na trzeciej są cztery pytania referendalne. Na dole każdej karty znajdzie się informacja o sposobie głosowania.
Kart wyborczych nie wolno niszczyć lub wynosić poza lokal wyborczy, ani też komukolwiek ich odstępować. Przepisy karne Kodeksu wyborczego mówią, że grozi za to kara grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do lat 2. Do urny musi być wrzucona kompletna karta głosowania. Karta całkowicie przedarta lub której część została oderwana i niewrzucona lub wrzucona osobno, będzie uznana za nieważną.
Odmowa pobrania karty do głosowania
Wyborca nie ma obowiązku pobrania wszystkich trzech kart do głosowania – może zdecydować o udziale np. jedynie w wyborach do Sejmu i do Senatu bez udziału w referendum; jedynie o udziale w referendum bez udziału w wyborach do Sejmu i do Senatu; jedynie w wyborach do Sejmu bez udziału w wyborach do Senatu i w referendum, czy jedynie w wyborach do Senatu bez udziału w wyborach do Sejmu i w referendum.
O odmowie przyjęcia którejś z trzech kart należy poinformować komisję. Wówczas członek obwodowej komisji wyborczej odnotuje w rubryce „Uwagi” w spisie wyborców, np. „bez referendum” wraz ze swoją parafą. Taka adnotacja musi znaleźć się w spisie, ponieważ tylko w ten sposób obwodowa komisja wyborcza będzie mogła rozliczyć się z otrzymanych kart.
Jeśli chcemy odmówić przyjęcia którejś z kart do głosowania, robimy to po złożeniu podpisu w spisie wyborców i otrzymaniu kart, przy stole obwodowej komisji wyborczej. Oddalenie się od komisji z otrzymanymi kartami do głosowania i powrót w celu oddania którejś z kart może zostać ocenione przez komisję jako sytuacja niespełniająca obowiązujących przepisów i wytycznych. Po rezygnacji z otrzymania którejś z kart do głosowania można zmienić zdanie, można zjawić się ponownie w lokalu wyborczym i zgłosić chęć otrzymania karty, z której wcześniej się zrezygnowało. Wówczas komisja po sprawdzeniu i potwierdzeniu wszystkich danych wydaje taką kartę do głosowania.
Jak głosować, by głos był ważny
Aby oddać ważny głos, należy wpisać znak X w kratkę znajdującą się po lewej stronie nazwiska wybranego kandydata. Muszą to być dwie przecinające się linie w obrębie kratki. Jeden znak X stawiamy na karcie z kandydatami do Sejmu. Jedne znak X stawiamy na marcie z kandydatami do Senatu. Za nieważny uznaje się głos oddany w wyborach do Sejmu i Senatu gdy wyborca w żadnej z kratek na danej karcie do głosowania nie postawi znaku X lub postawi go w więcej niż jednej kratce na danej karcie do głosowania.
Natomiast w referendum ogólnokrajowym, aby głos był ważny, na każde z pytań należy udzielić tylko jednej odpowiedzi: TAK lub NIE (zakreślając odpowiednią kratkę).
Transport dla niepełnosprawnych
Osoby z niepełnosprawnościami i starsze, mające trudności w poruszaniu się, będą mogły skorzystać z bezpłatnego transportu do i z obwodowych komisji wyborczych.
W Krakowie zapisy przyjmowane są przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia, Referatu ds. Problematyki Osób z Niepełnosprawnościamido 13 października w godzinach 8.00–15.00 oraz w dniu wyborów 15 października w godzinach 7.00–21.00 pod numerami tel. 12 616 50 76 oraz 12 616 50 26.
Niektóre gminy w niedzielę wyborczą wprowadziły bezpłatną komunikację miejską. Tak jest np. w Tarnowie, Wieliczce i Wolbromiu.
Cisza wyborcza
Od północy z piątku na sobotę obowiązuje cisza wyborcza. Kończy się ona w niedzielę o godz. 21, po zamknięciu wszystkich lokali wyborczych. W czasie ciszy wyborczej nie wolno prowadzić agitacji wyborczej, publikować sondaży wyborczych, rozlepiać plakatów wyborczych, roznosić ulotek, itp.
W czasie ciszy wyborczej wolno namawiać do pójścia na wybory – bez wskazywania, na kogo głosować. Można też podawać cząstkowe wyniki o frekwencji wyborczej.
Kiedy poznamy wyniki
Chwilę po zamknięci lokali telewizje planują podać pierwsze sondażowe wyniki wyborów, zebrane na podstawie deklaracji osób wychodzących z lokali wyborczych.
Oficjalne wyniki, po zebraniu wyników z wszystkich obwodowych komisji wyborczych, poznamy najwcześniej we wtorek.
Niezbędne linki
Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 r.
WYBORY DO SEJMU I SENATU RP, REFERENDUM 2023- Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa – BIP MK
(AI GEG)
